Tổ chức gỗ nhiệt đới thế giới (ITTO) và ngành Lâm nghiệp Việt Nam
Tổ chức gỗ nhiệt đới thế giới (ITTO) ra đời cách đây 1/4 thế kỷ, mục tiêu của ITTO là thúc đẩy quản lý và kinh doanh rừng bền vững tại các nước nhiệt đới, chứ không phải chỉ thuần túy buôn bán gỗ. Nhiều tổ chức quốc tế và cộng đồng các nhà tài trợ đã bày tỏ quan ngại về việc Việt Nam, với vị thế là nước có tài nguyên rừng nhiệt đới quan trọng và đang nổi lên như là nước xuất khẩu đồ mộc lớn của thế giới, cho đến nay, vẫn chưa phải là thành viên ITTO.
Sự ra đời của ITTO
ITTO là một tổ chức Liên chính phủ, được thành lập năm 1986, dưới sự bảo trợ của UNTAD, có trụ sở đặt tại Yokohama, Nhật Bản, với Ban thư ký gồm hơn 40 người. ITTO hiện có 60 nước thành viên. Các hoạt động của ITTO do Ủy ban gỗ nhiệt đới (ITTC) và các ủy ban khác điều hành.
Chức năng chính của ITTO là thúc đẩy bảo tồn và quản lý, sử dụng, buôn bán bền vững sản phẩm rừng nhiệt đới. Như vậy, ITTO chủ yếu quan tâm tới đầu tư “đầu vào” cho rừng, chứ không phải chỉ là thị trường “đầu ra” của rừng.
Các quốc gia muốn gia nhập ITTO cần phê chuẩn Hiệp định gỗ nhiệt đới thể giới (ITTA), có hiệu lực từ 2006 và làm đơn gửi Liên hiệp quốc xin gia nhập ITTO thông qua con đường ngoại giao.
ITTO có 33 nước thành viên có sản phẩm gỗ nhiệt đới, phân bố cụ thể như sau:
Châu Phi
|
Châu Á
|
Châu Mỹ La tinh
|
Cameroon
|
Căm-pu-chia
|
Bolivia
|
CH Trung Phi
|
Fiji
|
Brazil
|
Công
|
Ấn Độ
|
Colombia
|
Cote d’lvoire
|
Indonesia
|
Ecuador
|
CHDC Congo
|
Malaysia
|
Guatemala
|
Gabon
|
Myanmar
|
Guyana
|
Ghana
|
Papua New Guinea
|
Honduras
|
Liberia
|
Philippine
|
Mexico
|
Nigeria
|
Thái Lan
|
Panama
|
Togo
|
Vanuatu
|
Peru
|
Suriname
| ||
Trinidad & Tobago
| ||
Venezuela
|
Các thành viên là các nước tiêu thụ gỗ nhiệt đới bao gồm:
Úc
|
Đức
|
Na-Uy
|
Áo
|
Hy Lạp
|
Ba Lan
|
Bỉ
|
Ireland
|
Bồ-đào-nha
|
Canada
|
Ý
|
Thụy Điển
|
Trung Quốc
|
Nhật Bản
|
Thụy Sỹ
|
Đan Mạch
|
Hàn Quốc
|
Anh
|
Ai Cập
|
Nepal
|
Mỹ
|
Phần Lan
|
Hà Lan
|
EU
|
Pháp
|
New Zealand
|
Các thành viên ITTO sở hữu khoảng 80% tài nguyên rừng nhiệt đới thế giới và chiếm khoảng 90% khối lượng thương mại gỗ nhiệt đới.
Từ năm 1987 tới nay, ITTO đã tài trợ cho 750 dự án và các hoạt động khác nhau, với tổng kinh phí trên 300 triệu USD. Các nhà tài trợ chính của ITTO bao gồm Nhật Bản, Thụy Sỹ, Mỹ, Đức… Trong số này, Nhật Bản và Đức là hai nhà tài trợ lớn, đã và đang dành ưu tiên sử dụng vốn ODA cho ngành lâm nghiệp Việt Nam.
Hoạt động của ITTO
Các hoạt động của ITTO hiện đang tập trung vào mục tiêu giảm mất rừng và suy thoái rừng để tăng cường các dịch vụ môi trường rừng, với nhiều dự án cụ thể tại các nước như: Quản lý rừng tại vùng tam giác liên biên giới Thái Lan - Cam-pu-chia - Lào, xây dựng mô hình quản lý rừng thứ sinh tại Trung Quốc, xây dựng chính sách lồng ghép chăn thả gia súc để quản lý rừng bền vững tại Ấn Độ, sản xuất cây giống hỗ trợ trồng rừng bền vững bằng các loài cây bản địa với sự tham gia của các cộng đồng ở Ba-li, Indonesia, bảo tồn đa dạng sinh học thông qua quản lý rừng bền vững tại Malaysia, bảo tồn nội vi (in-situ) và ngoại vi (ex-situ) cây gỗ tếch để quản lý rừng bền vững ở Myanmar, phục hồi rừng tại các vùng bị tác động của sóng thần ở Thái Lan…
Trong lĩnh vực quản lý rừng, ITTO đã xây dựng các bộ tài liệu hướng dẫn kỹ thuật cụ thể sau đây:
- Quản lý bền vững rừng tự nhiên nhiệt đới;
- Trồng và quản lý bền vững rừng trồng nhiệt đới;
- Quản lý cháy rừng tại các vùng rừng nhiệt đới;
- Các tiêu chí và chỉ số quản lý bền vững rừng tự nhiên nhiệt đới;
- Các nguyên tắc, tiêu chí và chỉ số của ATO/ITTO áp dụng cho quản lý bền vững rừng tự nhiên nhiệt đới ở châu Phi;
- Tái tạo và quản lý rừng thứ sinh và rừng nghèo kiệt;
- Tài liệu hướng dẫn của ITTO/IUCN về bảo tồn và sử dụng bền vững đa dạng sinh học tại các khu rừng sản xuất gỗ nhiệt đới.
Ngoài ra, với đội ngũ đông đảo các chuyên gia quản lý rừng và thương mại lâm sản, ITTO thường xuyên cập nhật số liệu và phân tích xu hướng giá cả gỗ, sản phẩm gỗ và công bố tại các ấn phẩm: Báo cáo về thị trường gỗ nhiệt đới (2 số mỗi tháng), Cập nhật thông tin rừng nhiệt đới, Dịch vụ thị trường, Đánh giá hàng năm về gỗ thế giới, Tổng hợp các chương trình học bổng, Các chương trình chuyên đề của ITTO … và nhiều tài liệu chuyên sâu khác.
Nguồn tin : Tạp chí Gỗ Việt Số 21 - Tháng 10.2010 | Cập nhật 08/09/2012